สำหรับชาวสหรัฐฯ ซอสมะเขือเทศแทบจะเป็นสิ่งที่มีทุกบ้าน ด้วยวัฒนธรรมการกินและความคุ้นชิน ซอสดังกล่าวแทบแนบสนิทเป็นเนื้อเดียวกับคนอเมริกัน และถ้าจะพูดถึงแบรนด์ซอสมะเขือเทศอันดับหนึ่งที่นั่งอยู่ในใจชาวอเมริกันทุกคน ‘Heinz’ คือแบรนด์นั้นอย่างไม่ต้องสงสัย ท่ามกลางประวัติศาสตร์ที่มีมายาวนานกว่า 150 ปี

      แต่รู้ไหมว่าถ้าย้อนเวลากลับไปในปี 2000 มีหนึ่งการเคลื่อนไหวของ Heinz ที่ทำเอาหลายคนต้องเลิกคิ้วเมื่อได้ยิน นั่นคือผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ฟังแล้วต้องถามซ้ำว่าเกิดขึ้นจริงหรือ นั่นคือ ‘ซอสมะเขือเทศสีเขียว’ 

      แต่นวัตกรรมด้านอาหารนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร? มะเขือเทศเป็นสีแดง แล้วทำไมซอสถึงเป็นสีเขียว? สำหรับคำตอบของคำถามทั้งหมด วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักเจ้า ‘Heinz EZ Squirt’ หรือซอสมะเขือเทศสีเขียวที่ว่าให้มากขึ้นกัน 

      อย่างแรกคือข้อสงสัยเรื่องสี คำเฉลยนั้นอยู่ที่กระบวนการผลิตนั่นเอง ที่บริษัท Heinz ใช้กระบวนการทางการผลิตในการ ‘ดึง’ สีแดงมาตรฐานของซอสมะเขือเทศออก แล้วใส่สีผสมอาหารที่ปลอดภัยต่อร่างกายเข้าไปแทน ดังนั้น Heinz จึงการันตีว่าเจ้าซอสขวดนี้ยังคงเต็มเปี่ยมด้วยรสชาติมะเขือเทศเหมือนเดิม เพียงแค่เป็นสีเขียวเท่านั้นเอง

      แต่ทั้งที่สีแดงขายดีอยู่ดีๆ แล้วทำไมถึงต้องทำสีเขียวออกมาด้วยล่ะ? เรื่องนี้เป็นทาง Heinz ที่เคยออกมาให้สัมภาษณ์เองก่อนผลิตภัณฑ์วางขาย ว่าพวกเขาเล็งเห็นว่าเด็กในยุคนั้นชอบอะไรที่เป็นสีสัน ของเล่นหลายๆ อย่างมักถูกทำออกมาหลายๆ สี ดังนั้นถ้าอยากเจาะกลุ่มตลาดเด็กมากขึ้น ทำไมซอสมะเขือเทศจะเป็นสีอื่นไม่ได้? นั่นเองที่สุดท้าย Heinz เลือกทำเป็นซอสมะเขือเทศสีเขียวออกมา โดยเลือกสีนี้เป็นสีแรกเพราะ ‘คล้ายผัก’

      ถึงจะเกริ่นว่านี่คือนวัตกรรมที่ล้มเหลว แต่เอาเข้าจริงในช่วงแรกที่ Heinz EZ Squirt ปล่อยออกมาถือว่าสำเร็จมากเอาการอยู่เหมือนกัน เนื่องจาก ‘ความแปลกใหม่’ ที่ทำให้ใครหลายคนอยากลิ้มลอง จนมีรายงานว่า Heinz ขาย Heinz EZ Squirt ในช่วงแรกได้เกินกว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ จนนำมาสู่การที่พวกเขาเลือกต่อยอด Heinz EZ Squirt โดยทำสีอื่นออกมาขายด้วย เช่น สีม่วง สีส้ม หรือแม้กระทั้งซอสหลากสี เป็นต้น

      แต่ทำไมทุกวันนี้ Heinz EZ Squirt จึงหายไปจากตลาด? นี่คงเป็นอีกหนึ่งกรณีตัวอย่างที่บอกเราเป็นอย่างดี ว่าของที่ขายได้เพราะ ‘กระแส’ นั้นไม่อาจยั่งยืน เพราะหลังจากได้รับความนิยมเนื่องจากความหน้าตื่นตาตื่นใจ กลายเป็นว่ายอดขายของ Heinz EZ Squirt หล่นลงอย่างรวดเร็วในแบบที่น่าตกใจ ผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาดเคยรายงานถึงเหตุการณ์นี้ไว้ว่าเกิดขึ้นเพราะผู้ปกครอง ‘เบื่อหน่าย’ เต็มทีแล้ว กับการซื้อซอสมะเขือเทศหลากสี แต่สุดท้ายเด็กก็กลับกินสีแดงดั้งเดิมอยู่ดี ส่วนสีอื่นๆ เหมือนพวกเขาไว้ใช้เล่นกับอาหารเท่านั้น และที่สำคัญที่สุด คือรสชาติจากซอสมะเขือเทศสีอื่น ‘ไม่อร่อย’ เท่ากับซอสดั้งเดิมนั่นเอง

      ทำให้สุดท้าย ในปี 2006 Heinz EZ Squirt ก็ปิดการผลิตลงอย่างถาวร เหลือไว้เพียงตำนานแห่งความเป็นสีสันที่ค่อยๆ จืดจางลง และบทเรียนด้านนวัตกรรมครั้งสำคัญ นั่นคือถ้าอยากให้ไอเดียและความคิดสร้างสรรค์อยู่ยั้งยืนยงไปนานๆ การคิดถึงความยั่งยืนในนวัตกรรมตั้งแต่แรกคือหนึ่งข้อที่ควรพึงระลึกไว้เสมอ เพื่อให้สุดท้ายวงจรชีวิตของนวัตกรรมได้อยู่กับผู้ใช้ไปนานๆ ไม่ใช่แค่เพียงของเล่นที่เล่นเพียงชั่วครู่แล้วโยนทิ้ง

      ส่วน EP หน้า ‘ณ WHAT!? ตกรรม’ จะพาทุกคนย้อนความไปเจอนวัตกรรมในอดีตอะไรอีกบ้าง เกาะขอบจอติดตามได้ที่นี่เลยนะ